Πόσο θα ήταν το ιδανικό να ζούμε;

Ο φόβος και ο έρωτας είναι τα δύο πιο ισχυρά ανθρώπινα συναισθήματα. Για τον έρωτα δεν θα πολυεπεκταθώ γιατί θα μπλέξουμε τα μπούτια μας και δεν με παίρνει να χάνω αναγνώστες. Απλά θα πω ότι πηγάζει από την ανάγκη που διαθέτουν τα είδη για διαιώνιση. Για τον φόβο από την άλλη πολλοί θεωρούν ως πηγή το θάνατο, ή τον πόνο ή την τιμωρία. (Αν και π.χ. βλέποντας ένα θρίλερ επίσης φοβόμαστε, ελλείψει των παραπάνω. γιατί ταυτιζόμαστε με τον πρωταγωνιστή, ενώ στον έρωτα η αντίστοιχη ταύτιση δεν υφίσταται.) Βέβαια αυτό που μας κάνει να φοβόμαστε πιο πολύ είναι ο πρόωρος θάνατος, να μην πεθάνουμε πριν ζήσουμε όσο πρέπει... Πόσο όμως είναι αυτό το πρέπει; Πότε φτάνει η στιγμή που λέμε: "Αχχ.. καλά περάσαμε εδώ στη γη, τίποτα άλλο δεν έχει να κάνουμε, ώρα να μπαρκάρουμε για Τάρταρα City"

Ακόμα και ένα γερόντι 99 ετών δεν αρκείται στο να τα "κατοστήσει." Παρ' όλα αυτά αν τον ρωτούσες 90 χρόνια πριν πόσο θα ήθελε να ζήσει πιθανόν να σου έλεγε 100 χρόνια ή και λιγότερο. Το είπα πριν και θα το ξαναπώ: Είμαστε άπληστοι. Αυτοκτονούμε μόνο από δυστυχία. Κανείς δεν αυτοκτονεί γιατί χτύπησε κόκκινο το ευτυχιόμετρό του, αλλά γιατί η ζωή του έχει απόχρωση βοθρί. Για την ακρίβεια δεν χρειάζεται καν να είναι λαμπρή η ζωή κάποιου, αλλά ακόμα και σε ουδέτερη φάση κανείς δεν είναι δεκτικός απέναντι στην ιδέα του θανάτου. Το παραπάνω γερόντι μπορεί να έχει μια ζωή του στυλ μαμ-κακά-νάνι, αλλά θα θέλει να το βρει το επόμενο ξημέρωμα ζωντανό -κάθε επόμενο ξημέρωμα... Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός που θα μας ικανοποιήσει ως προς την ποσότητα ζωής. Ακόμα και χαρτί να σου φέρουν όπου θα συμφωνήσεις τη διάρκεια ζωής που θέλεις να έχεις, πάλι θα το μετανιώσεις. Τί 100, τι 1000, τι 10.000 η τελευταία μέρα θα έρθει και θα βαράς το κεφάλι σου στον τοίχο που δεν έβαλες λίγα μηδενικά ακόμα. 

Η τελευταία μέρα δεν θα έρθει μόνο αν δεν υπάρχει, άρα μόνο σε περίπτωση αθανασίας. Το ξέρω ότι κάτι έννοιες τύπου αθανασίας ξεφεύγουν από τις δυνατότητές και τη σφαίρα της σκέψης σας τιποτένιοι θνητοί, αλλά δώστε προσοχή και σκουπίστε τα σάλια που συνοδεύουν τη σκυλίσια σας έκφραση απορίας. Άλλωστε η αθανασία ακούγεται συχνά. Είναι ο mainstream στόχος που εμφανίζεται όχι σε έναν αλλά σε πάρα πολλούς κακούς σε ταινίες και παραμύθια. Και φυσικά λέγοντας "πάρα πολλούς κακούς" στο μυαλό μου έχω μόνο το Voldemort του harry potter, ο οποίος έστησε ολόκληρο πανηγύρι για να ζήσει αιώνια. 

Τι είναι όμως η αθανασία; Ας πούμε ότι αθανασία εννοούμε την αιώνια νεότητα. Στη μυθολογία ο Τιθωνός έλαβε αθανασία χωρίς αιώνια νεότητα και συνέχισε να γερνάει επ' άπειρον κι όλα αυτά επειδή μια Ηώ ξέχασε να διευκρινίσει στον Δία την βασική αυτή λεπτομέρεια (μεγάλη καφρίλα.) Επίσης έστω ότι η αθανασία είναι μια γενικευμένη κατάσταση και όχι μεμονωμένο περιστατικό, δηλαδή όλοι είναι αθάνατοι και οπότε συναισθηματικές εξυπνάδες τύπου "όλοι οι αγαπημένοι σου πεθαίνουν" δεν ευσταθούν. Ας αφήσουμε και πρακτικά ζητήματα κατά μέρους, υπερπληθυσμό, θρέψη, ζωτικό χώρο... Ας επικεντρωθούμε στην αθανασία επί της αρχής: Είναι θεμιτό να ζει κανείς αιώνια; 

Κάποιοι μπορεί να βιαστούν να αγκαλιάσουν την ιδέα της αθανασίας... εγώ ανήκω στους πιο επιφυλακτικούς. Ας το δούμε βήμα-βήμα:

"Ο αριθμός π είναι αριθμός με άπειρα, μη επαναλαμβανόμενα δεκαδικά ψηφία, κάτι που σημαίνει ότι κάθε αριθμητικός συνδυασμός υπάρχει κάπου στις αλληλουχίες του. Με μετατροπή σε κείμενο ASCII, κάπου μέσα σε αυτή την άπειρη αλληλουχία από ψηφία βρίσκεται το όνομα κάθε ανθρώπου που θα αγαπήσεις, η ημέρα, ώρα και ο τρόπος θανάτος σου και οι απαντήσεις σε όλα τα μεγάλα ερωτήματα του διαστήματος. Με μετατροπή σε bitmap (δεν έχω ιδέα τι είναι αυτό ούτε το προηγούμενο) κάπου υπάρχει μια τέλεια απεικόνιση της πρώτης εικόνας που είδες πάνω στη Γη, η τελευταία που θα δεις πριν πεθάνεις και όλες οι στιγμές και στιγμιότυπα που θα λάβουν χώρα στο ενδιάμεσο. Κάθε πληροφορία που υπάρχει και θα υπάρξει, το DNA κάθε είδους του σύμπαντος. ΤΑ ΠΑΝΤΑ σε έναν λόγο της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του."

Γενικά η απειρότητα ανοίγει τον δρόμο για τέτοιες υποθέσεις.. Κάτι παρόμοιο δεν θα μπορούσαμε να εικάσουμε και ep;i της αιώνιας ζωής; Έχοντας απεριόριστο χρόνο, θα μπορέσεις να δεις ό,τι υπάρχει να δεις, να ζήσεις κάθε εμπειρία που έζησε κανείς στο παρελθόν και να δεις τον κόσμο από κάθε οπτική γωνία, και με τον ακριβή τρόπο που κάθε ον τον παρατήρησε πριν από σένα και όπως θα τον παρατηρήσουν τα όντα που θα έρθουν μετά από σένα(που είστε όλοι αθάνατοι btw) όλα άπειρες φορές με απειροστή συχνότητα. Και έρχεται κάπου εδώ η στιγμή να αναρωτηθείς: δεν θα έρθει κάποια στιγμή που θα βαρεθείς; Δεν θα είσαι απαραίτητα δυστυχισμένος, αλλά θα έχεις φτάσει σε ένα σημείο όπου ζωή και ύπαρξη ταυτίζονται, και η δυστυχία σου δεν θα εκφράζεται ως ύπαρξη κάτι αρνητικού, αλλά ως εξάντληση όλων των θετικών και αρνητικών εμπειριών και ιδεών. Θα είναι μια "άδεια" αίσθηση. Ονομάζοντάς "δυστυχία" αυτή την κατάσταση τη χρωματίζω (αφελώς) αρνητικά, αν και γνωρίζω ότι πρόκειται για μια απόλυτα ουδέτερη κατάσταση. Το κάνω όμως κατά σύμβαση εφόσον η έννοια της αθανασίας ανήκει στη σφαίρα του φανταστικού και το μυαλό μας αδυνατεί να συλλάβει μια κατάσταση πέραν της αρνητικής όπου η λήξη της ζωής είναι κάτι το επιθυμητό. Μια τέτοια περίπτωση έχει αποφευχθεί από τη φύση για χάρη της συνέχισης της ζωής (η επιβίωση είναι ένστικτο όλων των έμβιων όντων άλλωστε.)

Έστω λοιπόν ότι έρχεται αυτή η στιγμή όπου φτάνει σε αδιέξοδο η ύπαρξη. Αυτό προφανώς δεν απαιτεί την κατανάλωση όλης της αιωνιότητας (αυτό είναι εξ ορισμού αδύνατο) αλλά την κατανάλωση ενός μετρήσιμου χρονικού διαστήματος. Ένας αριθμός χ.  Πόσο μεγάλος είναι αυτός ο χ; Και επίσης αν αυτός ο χ αντικατοπτρίζει την ιδανική διάρκεια ζωής γιατί δεν μπορούμε να τον τοποθετήσουμε στο πιο πάνω πλάνο όπου ορίζουμε την μετρήσιμη διάρκεια ζωής; 

Η απάντηση είναι πιο απλή από ότι φαντάζεται κανείς. Αρχικά ως προς το μέγεθος του χ... αδιάφορο. Μπορεί να είναι 1000, 3000, 100000 χρόνια, δεν παίζει ρόλο, εφόσον η αξία του χ έγκειται στην γνώση περί της ύπαρξης άπειρης ζωής και μετά από το πέρας του. Αν και μετρήσιμη ποσότητα, ο χ λειτουργεί ως παράμετρος. Όποτε το πλησιάζεις αυτό απομακρύνεται κατά μια μετρήσιμη ποσότητα και έτσι αφενός παραμένει στη σφαίρα του μη-άπειρου, αφετέρου σου δίνει διαρκώς νέα παράταση χρόνου. Για την ακρίβεια δεν είναι καθόλου απίθανο ο χ να είναι μικρότερος του χρόνου ζωής ενός θνητού ανθρώπου. Δηλαδή κάποιος να φτάσει σε αυτή την "υπαρκτή-ανυπαρξία" σε χρονικό διάστημα που θα του επιτρεπόταν χρονικά ακόμα και ελλείψει αθανασίας. Ποιά τότε η διαφορά; Γιατί εμείς αδυνατούμε να "αδειάσουμε" από ζωή, εφόσον δεν είναι απαραίτητα ο χρόνος που μας εμποδίζει; 

Διότι το χ που χρειαζόμαστε προκύπτει από τη γνώση για το θάνατο, είτε συνειδητά στον άνθρωπο είτε ως ένστικτο σε όλη την πλάση. Και επανερχόμενος στο αρχικό μου point η γνώση ότι θα πεθάνουμε μας δημιουργεί την ανάγκη να το αποτρέψουμε. Είναι η πηγή και η απαρχή του φόβου, η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, αφού μέσα από το φόβο η προκύπτει η ανάγκη για ζωή. Η ζωή δεν τερματίζεται από το θάνατο, αλλά ορίζεται από αυτόν. Και για τους γνωστούς/άγνωστους που κολλάν την Ιθάκη του Καβάφη σαν γνωμικό απόφθεγμα με κάθε ευκαιρία έχω να πω: Δεν είναι το ταξίδι που μας ενδιαφέρει σε αυτήν την περίπτωση, αφού εστιάσαμε στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα ζωής. Κάτι εμπνευσμένο από Οδύσσεια που θα κολλούσε όμως είναι ότι "Για να απολαύσεις το ιδανικό ταξίδι προς την Ιθάκη, πρέπει να φτάνεις κάθε φορά στις ακτές της και εκεί να ανοίγει ο ασκός του Αιόλου στέλνοντας σε πάλι σε θάλασσες μακρινές που θα επιβραδύνουν το ταξίδι σου. Και κάθε φορά θα λησμονείς την ύπαρξη των ασκών, που πάλι θα ανοίγουν, οδηγώντας σε πάλι σε μια νέα πτυχή του ταξιδιού σου. Ένα ταξίδι που χαρακτηρίζεται από την απάτη του προορισμού, ο οποίος θα υπάρχει μόνο για να σε κινητοποιεί στο να ταξιδεύεις διηνεκώς."

Αν μπορέσεις να μεταφράσεις την παραπάνω αλληγορία, θα βρεις και την απάντηση στο ερώτημα του τίτλου. Αλλά σου έχω ένα κακό νέο:


Και να τη βρεις πάλι θα πεθάνεις!